Chương trình giả lập ATM này được viết bằng ngôn ngữ Python, sử dụng thư viện PyQt5 để xây dựng giao diện đồ họa (GUI). Mục đích của chương trình là mô phỏng các chức năng cơ bản của một máy ATM thực tế, bao gồm khởi động máy, đăng nhập khách hàng, rút tiền, gửi tiền và truy vấn thông tin tài khoản.Chương trình được xây dựng theo kiến trúc 3 tầng:
- Tầng Giao Diện (GUI Layer): Quản lý giao diện người dùng và các tương tác với người dùng.
- Tầng Nghiệp Vụ (Business Layer): Xử lý logic nghiệp vụ và các quy tắc kinh doanh.
- Tầng Truy Cập Dữ Liệu (Data Access Layer): Quản lý kết nối và tương tác với cơ sở dữ liệu.
- Chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ giao diện của máy ATM.
- Quản lý các màn hình khác nhau như khởi động máy, đăng nhập khách hàng, giao dịch, tài khoản.
- Sử dụng QStackedWidget để chuyển đổi giữa các màn hình.
Mã nguồn trích đoạn trong Start.py:
class MayATM_GD(QWidget):
def __init__(self, mayATM):
super().__init__()
self.mayATM = mayATM
self.khachHang = None
self.taiKhoan = None
self.stacked_widget = QStackedWidget()
self.mayATM_KhoiDongGD = MayATM_KhoiDongGD(self)
self.khachHangGD = KhachHangGD(self)
self.giaoDichGD = GiaoDichGD(self)
self.taiKhoanGD = TaiKhoanGD(self)
self.stacked_widget.addWidget(self.mayATM_KhoiDongGD)
self.stacked_widget.addWidget(self.khachHangGD)
self.stacked_widget.addWidget(self.giaoDichGD)
self.stacked_widget.addWidget(self.taiKhoanGD)
main_layout = QVBoxLayout()
main_layout.addWidget(self.stacked_widget)
self.setLayout(main_layout)
self.setWindowTitle("Máy ATM")
self.hienThiKhoiDong()Lớp MayATM_KhoiDongGD
- Quản lý giao diện khởi động máy ATM.
- Cho phép nhân viên vận hành nhập số tiền khởi động ban đầu cho máy ATM.
Mã nguồn trích đoạn trong Start.py:
class MayATM_KhoiDongGD(QWidget):
def __init__(self, mayATM_GD):
super().__init__()
self.mayATM_GD = mayATM_GD
self.mayATM = mayATM_GD.mayATM
self.setWindowTitle("Khởi động Máy ATM")
layout = QVBoxLayout()
layout.addWidget(QLabel(f"Địa chỉ máy ATM: {self.mayATM.diaChi}"))
layout.addWidget(QLabel("Nhập số tiền khởi động máy:"))
self.soTienKhoiDong_edit = QLineEdit()
layout.addWidget(self.soTienKhoiDong_edit)
# Thêm bàn phím số và nút khởi động...
btn_khoi_dong = QPushButton("Khởi động")
btn_khoi_dong.clicked.connect(self.khoiDongMay)
layout.addWidget(btn_khoi_dong)
self.setLayout(layout)Lớp KhachHangGD
- Quản lý giao diện đăng nhập khách hàng.
- Cho phép khách hàng nhập số thẻ và mã PIN để truy cập tài khoản.
Mã nguồn trích đoạn trong Start.py:
class KhachHangGD(QWidget):
def __init__(self, mayATM_GD):
super().__init__()
self.mayATM_GD = mayATM_GD
self.setWindowTitle("Đăng nhập")
layout = QVBoxLayout()
layout.addWidget(QLabel("Số thẻ:"))
self.soThe_edit = FocusedLineEdit()
layout.addWidget(self.soThe_edit)
layout.addWidget(QLabel("Mã PIN:"))
self.maPIN_edit = FocusedLineEdit()
self.maPIN_edit.setEchoMode(QLineEdit.Password)
layout.addWidget(self.maPIN_edit)
# Thêm bàn phím số và nút đăng nhập...
btn_dang_nhap = QPushButton("Đăng nhập")
btn_dang_nhap.clicked.connect(self.dangNhap)
layout.addWidget(btn_dang_nhap)
self.setLayout(layout)Lớp GiaoDichGD
- Quản lý giao diện thực hiện các giao dịch.
- Cho phép khách hàng chọn rút tiền, gửi tiền hoặc xem số dư.
Mã nguồn trích đoạn trong Start.py:
class GiaoDichGD(QWidget):
def __init__(self, mayATM_GD):
super().__init__()
self.mayATM_GD = mayATM_GD
self.setWindowTitle("Giao dịch")
self.layout = QVBoxLayout()
self.label_chao = QLabel("")
self.layout.addWidget(self.label_chao)
self.layout.addWidget(QLabel("Vui lòng chọn giao dịch:"))
btn_rut_tien = QPushButton("Rút tiền")
btn_rut_tien.clicked.connect(self.rutTien)
self.layout.addWidget(btn_rut_tien)
btn_gui_tien = QPushButton("Gửi tiền")
btn_gui_tien.clicked.connect(self.guiTien)
self.layout.addWidget(btn_gui_tien)
btn_xem_so_du = QPushButton("Xem số dư")
btn_xem_so_du.clicked.connect(self.xemSoDu)
self.layout.addWidget(btn_xem_so_du)
btn_thoat = QPushButton("Thoát")
btn_thoat.clicked.connect(self.dong)
self.layout.addWidget(btn_thoat)
self.setLayout(self.layout)Lớp TaiKhoanGD
- Quản lý giao diện liên quan đến tài khoản.
- Hiển thị thông tin số dư, thực hiện rút và gửi tiền.
Mã nguồn trích đoạn trong Start.py:
class TaiKhoanGD(QWidget):
def __init__(self, mayATM_GD):
super().__init__()
self.mayATM_GD = mayATM_GD
self.taiKhoan = None
self.setWindowTitle("Tài khoản")
self.layout = QVBoxLayout()
self.label_thong_tin = QLabel()
self.layout.addWidget(self.label_thong_tin)
self.label_so_tien = QLabel("Nhập số tiền:")
self.layout.addWidget(self.label_so_tien)
self.soTien_edit = QLineEdit()
self.layout.addWidget(self.soTien_edit)
# Thêm bàn phím số và nút xác nhận...
self.btn_xac_nhan = QPushButton("Xác nhận")
self.btn_xac_nhan.clicked.connect(self.thucHienGiaoDich)
self.layout.addWidget(self.btn_xac_nhan)
self.btn_dong = QPushButton("Đóng")
self.btn_dong.clicked.connect(self.dong)
self.layout.addWidget(self.btn_dong)
self.setLayout(self.layout)- Quản lý trạng thái và thông tin của máy ATM.
- Có các phương thức để khởi động máy, cập nhật số tiền hiện tại của máy, đóng máy.
Mã nguồn trích đoạn trong Business.py:
class MayATM:
def __init__(self, diaChi):
self.diaChi = diaChi
self.trangThai = "Tắt"
self.soTienHienTai = Decimal(0)
self.nganHang = NganHang()
def khoiDongMay(self, soTienKhoiTao):
self.capNhatSoTien(soTienKhoiTao)
self.nganHang.ketNoiDB()
self.trangThai = "Hoạt động"
print(f"Máy ATM đã khởi động với số tiền {soTienKhoiTao}.")
def capNhatSoTien(self, soTien):
self.soTienHienTai += Decimal(soTien)Lớp TaiKhoan
- Quản lý thông tin tài khoản của khách hàng.
- Có các phương thức để gửi tiền, rút tiền, cập nhật tài khoản, tạo giao dịch.
Mã nguồn trích đoạn trong Business.py:
class TaiKhoan:
def __init__(self, soTaiKhoan, loaiTaiKhoan, soDu, khachHang=None):
self.soTaiKhoan = soTaiKhoan
self.loaiTaiKhoan = loaiTaiKhoan
self.soDu = Decimal(soDu)
self.giaoDich = None
self.khachHang = khachHang
self.nganHangDB = NganHangDB()
self.nganHangDB.ketNoi()
def guiTien(self, soTien):
soTien = Decimal(soTien)
self.soDu += soTien
self.capNhatTaiKhoan(self.soTaiKhoan, self.soDu)
self.taoGiaoDich("Gửi tiền", soTien, self.soDu)
return "Gửi tiền thành công."
def rutTien(self, soTien):
soTien = Decimal(soTien)
if self.soDu >= soTien:
self.soDu -= soTien
self.capNhatTaiKhoan(self.soTaiKhoan, self.soDu)
self.taoGiaoDich("Rút tiền", soTien, self.soDu)
return "Rút tiền thành công."
else:
return "Số dư không đủ."
def capNhatTaiKhoan(self, soTaiKhoan, soDu):
self.nganHangDB.capNhatTaiKhoan(soTaiKhoan, soDu)
def taoGiaoDich(self, loaiGD, soTien, soDu):
giaoDich = GiaoDich()
giaoDich.taoMoi()
giaoDich.ganThongTin(loaiGD, soTien, soDu, self.soTaiKhoan)
self.nganHangDB.capNhatGiaoDich(giaoDich)Lớp KhachHang
- Quản lý thông tin khách hàng.
- Có các phương thức để kiểm tra mật khẩu, lấy thông tin khách hàng và tài khoản.
Mã nguồn trích đoạn trong Business.py:
class KhachHang:
def __init__(self):
self.tenKhachHang = ""
self.maPIN = ""
self.soThe = ""
self.taiKhoan = None
self.nganHangDB = NganHangDB()
self.nganHangDB.ketNoi()
def layKhachHang(self, soThe, maPIN):
khachHangData = self.nganHangDB.docKhachHang(soThe, maPIN)
if khachHangData:
self.soThe = khachHangData.soThe
self.tenKhachHang = khachHangData.tenKH
self.maPIN = khachHangData.maPIN
return self
return None
def layTaiKhoan(self, soThe):
taiKhoanData = self.nganHangDB.docTaiKhoan(soThe)
if taiKhoanData:
self.taiKhoan = TaiKhoan(
soTaiKhoan=taiKhoanData.soTK,
loaiTaiKhoan=taiKhoanData.loaiTK,
soDu=taiKhoanData.soDu,
khachHang=self
)
return self.taiKhoan
return NoneLớp GiaoDich
- Quản lý thông tin giao dịch.
- Có các phương thức để tạo mới và gán thông tin giao dịch.
Mã nguồn trích đoạn trong Business.py:
class GiaoDich:
def __init__(self):
self.giaoDichID = None
self.thoiGianGiaoDich = None
self.loaiGiaoDich = None
self.soTien = None
self.soDu = None
self.soTaiKhoan = None
def taoMoi(self):
self.giaoDichID = str(uuid.uuid4())
self.thoiGianGiaoDich = datetime.now()
def ganThongTin(self, loaiGD, soTien, soDu, soTK):
self.loaiGiaoDich = loaiGD
self.soTien = Decimal(soTien)
self.soDu = Decimal(soDu)
self.soTaiKhoan = soTKLớp NganHang
- Quản lý kết nối đến cơ sở dữ liệu thông qua NganHangDB.
Mã nguồn trích đoạn trong Business.py:
class NganHang:
def __init__(self):
self.nganHangDB = NganHangDB()
def ketNoiDB(self):
self.nganHangDB.ketNoi()
def dongKetNoiDB(self):
self.nganHangDB.dongKetNoi()- Quản lý kết nối và tương tác với cơ sở dữ liệu.
- Có các phương thức để đọc thông tin khách hàng, tài khoản, cập nhật tài khoản, ghi nhận giao dịch.
Mã nguồn trích đoạn trong DataAccess.py:
class NganHangDB:
def __init__(self):
self.conn = None
def ketNoi(self):
try:
self.conn = pyodbc.connect(
'DRIVER={SQL Server};'
'SERVER=Z790\\SQLEXPRESS;'
'DATABASE=ATM_DB;'
'Trusted_Connection=yes;'
)
except Exception as e:
print("Kết nối thất bại:", e)
def dongKetNoi(self):
if self.conn:
self.conn.close()
def docKhachHang(self, soThe, maPIN):
cursor = self.conn.cursor()
query = "SELECT * FROM KhachHang WHERE soThe = ? AND maPIN = ?"
cursor.execute(query, (soThe, maPIN))
result = cursor.fetchone()
return result
def docTaiKhoan(self, soThe):
cursor = self.conn.cursor()
query = "SELECT * FROM TaiKhoan WHERE soThe = ?"
cursor.execute(query, (soThe,))
result = cursor.fetchone()
if result:
result.soDu = Decimal(result.soDu)
return result
def capNhatTaiKhoan(self, soTK, soDu):
cursor = self.conn.cursor()
query = "UPDATE TaiKhoan SET soDu = ? WHERE soTK = ?"
cursor.execute(query, (str(soDu), soTK))
self.conn.commit()
def capNhatGiaoDich(self, giaoDich):
cursor = self.conn.cursor()
query = """
INSERT INTO GiaoDich (giaoDichID, soTK, loaiGD, soTien, soDuSauGD, thoiGian)
VALUES (?, ?, ?, ?, ?, ?)
"""
cursor.execute(query, (
giaoDich.giaoDichID,
giaoDich.soTaiKhoan,
giaoDich.loaiGiaoDich,
str(giaoDich.soTien),
str(giaoDich.soDu),
giaoDich.thoiGianGiaoDich
))
self.conn.commit()Nhân viên vận hành khởi động máy ATM bằng cách nhập số tiền khởi động ban đầu. Máy ATM sẽ cập nhật số tiền hiện tại, kết nối với cơ sở dữ liệu và chuyển trạng thái sang "Hoạt động".
- Nhân viên vận hành mở ứng dụng và màn hình khởi động được hiển thị.
- Nhân viên nhập số tiền khởi động ban đầu vào máy.
- Hệ thống cập nhật số tiền hiện tại của máy ATM.
- Máy ATM kết nối với cơ sở dữ liệu ngân hàng.
- Máy ATM chuyển trạng thái sang "Hoạt động".
Phương thức khoiDongMay trong lớp MayATM_KhoiDongGD (Start.py):
def khoiDongMay(self):
try:
soTien = Decimal(self.soTienKhoiDong_edit.text())
self.mayATM.khoiDongMay(soTien)
self.mayATM_GD.hienThiKhachHang()
except Exception as e:
print(f"Lỗi: {e}")
QMessageBox.warning(self, "Lỗi", "Số tiền không hợp lệ!")Phương thức khoiDongMay trong lớp MayATM (Business.py):
def khoiDongMay(self, soTienKhoiTao):
self.capNhatSoTien(soTienKhoiTao)
self.nganHang.ketNoiDB()
self.trangThai = "Hoạt động"
print(f"Máy ATM đã khởi động với số tiền {soTienKhoiTao}.")Khách hàng sử dụng máy ATM và nhập số thẻ cùng mã PIN để truy cập tài khoản của mình. Hệ thống kiểm tra thông tin đăng nhập và nếu hợp lệ, khách hàng sẽ được chuyển đến màn hình giao dịch.
- Khách hàng nhập số thẻ và mã PIN trên màn hình.
- Hệ thống kiểm tra thông tin đăng nhập với cơ sở dữ liệu.
- Nếu thông tin hợp lệ, hệ thống tải thông tin khách hàng và tài khoản.
- Chuyển đến màn hình giao dịch.
Phương thức dangNhap trong lớp KhachHangGD (Start.py):
def dangNhap(self):
soThe = self.soThe_edit.text()
maPIN = self.maPIN_edit.text()
khachHang = KhachHang()
if khachHang.layKhachHang(soThe, maPIN):
self.mayATM_GD.khachHang = khachHang
self.mayATM_GD.taiKhoan = khachHang.layTaiKhoan(soThe)
self.mayATM_GD.giaoDichGD.hienThi()
self.mayATM_GD.stacked_widget.setCurrentWidget(self.mayATM_GD.giaoDichGD)
else:
QMessageBox.warning(self, "Lỗi", "Số thẻ hoặc mã PIN không đúng.")Phương thức layKhachHang trong lớp KhachHang (Business.py):
def layKhachHang(self, soThe, maPIN):
khachHangData = self.nganHangDB.docKhachHang(soThe, maPIN)
if khachHangData:
self.soThe = khachHangData.soThe
self.tenKhachHang = khachHangData.tenKH
self.maPIN = khachHangData.maPIN
return self
return NoneKhách hàng thực hiện giao dịch rút tiền từ tài khoản của mình. Hệ thống kiểm tra số dư và số tiền trong máy ATM để đảm bảo khả năng thực hiện giao dịch.
- Khách hàng chọn chức năng "Rút tiền".
- Khách hàng nhập số tiền muốn rút.
- Hệ thống kiểm tra số dư tài khoản và số tiền hiện có trong máy ATM.
- Nếu đủ điều kiện, hệ thống thực hiện giao dịch, cập nhật số dư tài khoản và số tiền trong máy ATM.
- Ghi nhận giao dịch vào cơ sở dữ liệu.
- Hiển thị thông tin giao dịch cho khách hàng.
Phương thức thucHienGiaoDich trong lớp TaiKhoanGD (Start.py):
def thucHienGiaoDich(self):
try:
soTien = Decimal(self.soTien_edit.text())
if self.loai_giao_dich == 'rut':
ket_qua = self.taiKhoan.rutTien(soTien)
if ket_qua == "Rút tiền thành công.":
QMessageBox.information(self, "Thông báo", ket_qua)
self.hienThiThongTin()
else:
QMessageBox.warning(self, "Thông báo", ket_qua)
except Exception as e:
print(f"Lỗi: {e}")
QMessageBox.warning(self, "Lỗi", f"Số tiền không hợp lệ: {str(e)}")Phương thức rutTien trong lớp TaiKhoan (Business.py):
def rutTien(self, soTien):
soTien = Decimal(soTien)
if self.soDu >= soTien:
self.soDu -= soTien
self.capNhatTaiKhoan(self.soTaiKhoan, self.soDu)
self.taoGiaoDich("Rút tiền", soTien, self.soDu)
return "Rút tiền thành công."
else:
return "Số dư không đủ."Khách hàng thực hiện giao dịch gửi tiền vào tài khoản của mình. Hệ thống cập nhật số dư tài khoản và số tiền trong máy ATM.
- Khách hàng chọn chức năng "Gửi tiền".
- Khách hàng nhập số tiền muốn gửi.
- Hệ thống cập nhật số dư tài khoản và số tiền trong máy ATM.
- Ghi nhận giao dịch vào cơ sở dữ liệu.
- Hiển thị thông tin giao dịch cho khách hàng.
Phương thức thucHienGiaoDich trong lớp TaiKhoanGD (Start.py):
def thucHienGiaoDich(self):
try:
soTien = Decimal(self.soTien_edit.text())
if self.loai_giao_dich == 'gui':
ket_qua = self.taiKhoan.guiTien(soTien)
if ket_qua == "Gửi tiền thành công.":
QMessageBox.information(self, "Thông báo", ket_qua)
self.hienThiThongTin()
else:
QMessageBox.warning(self, "Thông báo", ket_qua)
except Exception as e:
print(f"Lỗi: {e}")
QMessageBox.warning(self, "Lỗi", f"Số tiền không hợp lệ: {str(e)}")Phương thức guiTien trong lớp TaiKhoan (Business.py):
def guiTien(self, soTien):
soTien = Decimal(soTien)
self.soDu += soTien
self.capNhatTaiKhoan(self.soTaiKhoan, self.soDu)
self.taoGiaoDich("Gửi tiền", soTien, self.soDu)
return "Gửi tiền thành công."Khách hàng muốn xem số dư hiện tại của tài khoản.
- Khách hàng chọn chức năng "Xem số dư".
- Hệ thống lấy thông tin số dư của tài khoản từ cơ sở dữ liệu.
- Hiển thị số dư cho khách hàng.
Phương thức hienThiThongTin trong lớp TaiKhoanGD (Start.py):
def hienThiThongTin(self):
self.taiKhoan = self.mayATM_GD.taiKhoan
if self.taiKhoan:
soDu_formatted = "{:,.2f}".format(self.taiKhoan.soDu)
self.label_thong_tin.setText(f"Số dư hiện tại: {soDu_formatted} VND")
else:
self.label_thong_tin.setText("Không có thông tin tài khoản")
self.label_so_tien.hide()
self.soTien_edit.hide()
self.btn_xac_nhan.hide()
self.mayATM_GD.stacked_widget.setCurrentWidget(self)Chương trình giả lập ATM này cung cấp một mô hình cơ bản về cách thức hoạt động của một máy ATM thực tế, từ khởi động máy, đăng nhập khách hàng đến thực hiện các giao dịch cơ bản. Việc phân chia rõ ràng giữa các tầng giao diện, nghiệp vụ và truy cập dữ liệu giúp cho code được tổ chức tốt, dễ dàng bảo trì và mở rộng trong tương lai.