Skip to content
New issue

Have a question about this project? Sign up for a free GitHub account to open an issue and contact its maintainers and the community.

By clicking “Sign up for GitHub”, you agree to our terms of service and privacy statement. We’ll occasionally send you account related emails.

Already on GitHub? Sign in to your account

De relatie tussen SKOS en NL-SBB expliciet maken in de standaard #27

Open
fterpstra opened this issue Oct 31, 2024 · 2 comments
Open

De relatie tussen SKOS en NL-SBB expliciet maken in de standaard #27

fterpstra opened this issue Oct 31, 2024 · 2 comments
Assignees

Comments

@fterpstra
Copy link
Contributor

komt voort uit discussie over issue #15

@fterpstra fterpstra changed the title Checken hoe SHACL omgaat met verwijzingen naar begrippen die niet voldoen aan NL-SBB. De relatie tussen SKOS en NL-SBB expliciet maken in de standaard Oct 31, 2024
@fterpstra
Copy link
Contributor Author

@keestrautwein mailt eerste opzet naar jesse

@Bakkej
Copy link
Contributor

Bakkej commented Nov 27, 2024

Het overzicht van het onderscheid tussen SKOS en NL-SBB is als volgt, Een stukje lopende tekst voor in één van de respec-documenten is nog in de maak:

Begrip

Aanscherpingen t.o.v. SKOS:

  • Een begrip MOET een voorkeursterm hebben. In SKOS is dit optioneel.
  • Een begrip MOET in een begrippenkader vallen. In SKOS kunnen begrippen los van een begrippenkader gedefinieerd worden.
  • Een begrip MOET een definitie hebben. In SKOS is dit optioneel.
  • Voor lexicale labels MOET expliciet vermeldt worden in welke taal ze zijn opgesteld.
    Dit geldt voor «voorkeursterm», «alternatieve term» en «zoekterm». In SKOS is dit optioneel.
  • Een code MOET een literal zijn. In SKOS is het bereik effectief iedere rdfs:Resource.
  • Een notitie MOET een literal zijn waarvan vermeld is in welke taal ze zijn opgesteld.
    Dit geldt voor «definitie», «wijzigingsnotitie», «redactionele notitie», «historie notitie», «toelichting» en «voorbeeld». In SKOS is het bereik effectief iedere rdfs:Resource
    • Een topconcept MOET geen bovenliggende begrippen hebben. In SKOS mag dit wel.

Aanvullend t.o.v. SKOS:

  • Voor een begrip MAG een uitleg gegeven worden.
  • Voor een begrip MAG een brondocument gegeven worden.
  • Voor een begrip MAG een naam gegeven worden.
  • Voor een begrip MOGEN hierarchische relaties uitgedrukt worden in de specifieke vormen die gedefinieerd worden in ISO 25964.
    Dit zijn «is specialisatie van», «is generalisatie van», «is onderdeel van», «omvat», «is exemplaar van», «is categorie van». SKOS kent alleen de generiekere relaties «heeft bovenliggend begrip» en «heeft onderliggend begrip».

De aanscherpingen en aanvullingen zijn weergegeven in het volgende tabel.

NL-SBB - term SKOS - term NL-SBB waardebereik SKOS waardebereik NL-SBB kardinaliteit SKOS-kardinaliteit
voorkeursterm skos:prefLabel rdf:langString plain literal 1..* 0..*
alternatieve term skos:altLabel rdf:langString plain literal 0..* 0..*
zoekterm skos:hiddenLabel rdf:langString plain literal 0..* 0..*
code skos:notation sh:Literal typed literal 0..* 0..*
in kader skos:inScheme skos:ConceptScheme skos:ConceptScheme 1..* 0..*
is topbegrip van skos:topConceptOf skos:ConceptScheme skos:ConceptScheme 0..* 0..*
uitleg rdfs:comment rdf:langString -- 0..* --
definitie skos:definition rdf:langString rdfs:Resource 1..* 0..*
heeft bron dct:source foaf:Document -- 0..* --
heeft bovenliggend begrip skos:broader skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
heeft onderliggend begrip skos:narrower skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
is gerelateerd aan skos:related skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
wijzigingsnotitie skos:changeNote rdf:langString rdfs:Resource 0..* 0..*
redactionele notitie skos:editorialNote rdf:langString rdfs:Resource 0..* 0..*
historie notitie skos:historyNote rdf:langString rdfs:Resource 0..* 0..*
toelichting skos:scopeNote rdf:langString rdfs:Resource 0..* 0..*
voorbeeld skos:example rdf:langString rdfs:Resource 0..* 0..*
heeft overeenkomstig bovenliggend skos:broadMatch skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
heeft overeenkomstig onderliggend skos:narrowMatch skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
is vrijwel overeenkomstig skos:closeMatch skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
is exact overeenkomstig skos:exactMatch skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
is overeenkomstig verwant skos:relatedMatch skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*
is specialisatie van isothes:broaderGeneric skos:Concept skos:Concept 0..* --
is generalisatie van isothes:narrowerGeneric skos:Concept skos:Concept 0..* --
is onderdeel van isothes:broaderPartitive skos:Concept skos:Concept 0..* --
omvat isothes:narrowerPartitive skos:Concept skos:Concept 0..* --
is exemplaar van isothes:broaderInstantial skos:Concept skos:Concept 0..* --
is categorie van isothes:narrowerInstantial skos:Concept skos:Concept 0..* --
naam rdfs:label rdf:langString --- 0..* --

Als we niet vanuit data maar vanuit de presentatie kijken zien we dat ook hier impact is.
Een doel van NL-SBB is dat we dezelfde taal spreken als we het hebben over begrippen en dat zo begrippencatalogi onderling meer interoperabel zijn en beter begrepen worden door gebruikers, omdat gebruikers dezelfde termen tegen komen met steeds dezelfde betekenis.
Dit is consistent gebruik van hetzelfde conceptueel model.
Mogelijk moet de presentatie van begrippencatalogi aangepast worden om de vastgestelde (nederlandse) termen te gebruiken bij het presenteren van beschrijvingen van begrippen.
Deze aanpassing heeft geen verdere invloed op beschrijvingen zelf.

Begrippenkader

Aanvullingen

  • Een begrippenkader MOET een naam hebben. SKOS doet hier geen uitspraken over.
  • Een begrippenkader MAG een uitleg hebben. SKOS doet hier geen uitspraken over.
NL-SBB - term SKOS - term NL-SBB waardebereik SKOS waardebereik NL-SBB kardinaliteit SKOS-kardinaliteit
naam rdf:langString 1..*
uitleg rdf:langString 0..*
heeft topbegrip skos:hasTopConcept skos:Concept skos:Concept 0..* 0..*

Collecties

Aanvullingen

  • Een collectie MOET een naam hebben. SKOS doet hier geen uitspraken over.
  • Een collectie MAG een uitleg hebben. SKOS doet hier geen uitspraken over.
NL-SBB - term SKOS - term NL-SBB waardebereik SKOS waardebereik NL-SBB kardinaliteit SKOS-kardinaliteit
naam rdf:langString 1..*
uitleg rdf:langString 0..*
bevat skos:member skos:Concept OR skos:Collection skos:Concept OR skos:Collection 0..* 0..*

Brondocument

NL-SBB - term SKOS - term NL-SBB waardebereik SKOS waardebereik NL-SBB kardinaliteit SKOS-kardinaliteit
naam rdf:langString 1..*
uitleg rdf:langString 0..*
url sh:IRI 0..*
bronverwijzing xsd:string 0..*

Aanvullingen

  • Een brondocument MOET een naam hebben. SKOS kent brondocumenten niet.
  • Een brondocument MAG een uitleg hebben. SKOS kent brondocumenten niet.
  • Een brondocument MAG een url hebben. SKOS kent brondocumenten niet.
  • Een brondocument MAG een bronverwijzing hebben. SKOS kent brondocumenten niet.S

Sign up for free to join this conversation on GitHub. Already have an account? Sign in to comment
Labels
None yet
Projects
None yet
Development

No branches or pull requests

2 participants